Lương hưu là một trong những vấn đề quan trọng mà mỗi người lao động cần chú ý khi tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH). Đặc biệt, với sự thay đổi trong quy định và cách tính lương hưu, nhiều người lao động cảm thấy băn khoăn về cách thức này và có nên nhận BHXH một lần khi còn trẻ hay không. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết về công thức tính bảo hiểm xã hội, điều kiện để hưởng lương hưu và những lợi ích của việc tích lũy bảo hiểm xã hội cho tương lai.
1. Điều kiện hưởng lương hưu bảo hiểm
1.1 Đối với người lao động tham gia BHXH bắt buộc
Người lao động (NLĐ) đủ điều kiện hưởng lương hưu khi đáp ứng một trong các trường hợp sau:
- Nghỉ việc có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên.
- Đủ 60 tuổi 6 tháng đối với nam, đủ 55 tuổi 8 tháng đối với nữ.
- Nghỉ việc có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên.
- Có đủ 15 năm làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc có đủ 15 năm làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn.
- Đủ 55 tuổi 6 tháng (đối với nam) và đủ 50 tuổi 8 tháng (đối với nữ).
1.2 Đối với người tham gia BHXH tự nguyện
- Công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc thì được tham gia BHXH tự nguyện để hưởng chế độ hưu trí và tử tuất.
- Điều kiện để người tham gia BHXH tự nguyện được hưởng lương hưu:
- Đủ 55 tuổi 8 tháng đối với nữ và đủ 60 tuổi 6 tháng đối với nam.
- Đủ 20 năm đóng BHXH trở lên.
Dù tham gia BHXH bắt buộc hay tự nguyện, người lao động đều có thể nhận lương hưu khi về già.
2. Cách tính lương hưu bảo hiểm mới nhất
2.1 Mức hưởng đối với NLĐ tham gia BHXH bắt buộc
Cách tính lương hưu bảo hiểm hàng tháng
Mức lương hưu hàng tháng được tính theo công thức:
Mức lương hưu hàng tháng = Tỷ lệ (%) hưởng lương hưu hàng tháng x Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
Trong đó:
- Tỷ lệ (%) hưởng lương hưu hàng tháng được xác định như sau:
- Đóng BHXH đủ 20 năm (đối với nam) và 15 năm (đối với nữ) thì tỷ lệ là 45%. Sau đó, cứ thêm mỗi năm đóng BHXH, thì tỷ lệ này cộng thêm 2%.
- Tỷ lệ hưởng lương hưu hàng tháng tối đa là 75%.
- Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH được xác định theo quy định tại các điều khoản của luật BHXH.
Trợ cấp một lần
- Người lao động có thời gian đóng BHXH cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75%, khi nghỉ hưu, ngoài lương hưu còn được hưởng trợ cấp một lần.
- Mức trợ cấp một lần được tính theo số năm đóng bảo hiểm xã hội cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75%, cứ mỗi năm đóng BHXH thì được tính bằng 0,5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.
2.2 Mức hưởng đối với NLĐ tham gia BHXH tự nguyện
Cách tính lương hưu bảo hiểm hàng tháng
Mức lương hưu hàng tháng cũng được tính theo công thức tương tự như đối với NLĐ tham gia BHXH bắt buộc:
Mức lương hưu hàng tháng = Tỷ lệ (%) hưởng lương hưu hàng tháng x Mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.
- Tỷ lệ (%) hưởng lương hưu hàng tháng được xác định như sau:
- Đóng BHXH đủ 20 năm (đối với nam) và 15 năm (đối với nữ) thì tỷ lệ là 45%. Sau đó, cứ thêm mỗi năm đóng BHXH, thì tỷ lệ này cộng thêm 2%.
- Tỷ lệ hưởng lương hưu hàng tháng tối đa là 75%.
- Mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH được tính trung bình các mức thu nhập tháng đóng BHXH của toàn bộ thời gian đóng.
Trợ cấp một lần
- Người tham gia BHXH tự nguyện có thời gian đóng BHXH cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75%, khi nghỉ hưu, thì ngoài lương hưu còn được hưởng trợ cấp một lần.
- Mức trợ cấp một lần được tính theo số năm đóng BHXH cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75%, cứ mỗi năm đóng BHXH thì được tính bằng 0,5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.
3. Nên hưởng lương hưu hay nhận trợ cấp BHXH một lần?
Người lao động có thể yêu cầu hưởng BHXH một lần trong các trường hợp sau:
- Đủ tuổi nghỉ hưu mà chưa đủ thời gian đóng BHXH (ít hơn 20 năm).
- Sau một năm nghỉ việc mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH và không tiếp tục đóng BHXH.
- Người đang mắc bệnh nguy hiểm ảnh hưởng đến tính mạng (HIV/AIDS, ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, lao và những bệnh khác theo quy định Bộ Y tế).
- Định cư ở nước ngoài.
Ưu và nhược điểm khi nhận BHXH một lần
- Người lao động nhận được số tiền lớn ngay trong một thời điểm, giúp giải quyết các vấn đề tài chính cấp bách.
- Số tiền nhận BHXH một lần thường thấp hơn so với mức hưởng lương hưu hàng tháng.
- Hưởng BHXH một lần đồng nghĩa với việc NLĐ tự tước đi quyền an sinh cơ bản của bản thân như: được cấp thẻ BHYT miễn phí, hỗ trợ chế độ tử tuất, trợ cấp mai táng…
Kết luận
Để đảm bảo cuộc sống khi về già, bạn nên cân nhắc kỹ giữa hai quyết định này. Nếu không lựa chọn hưởng BHXH một lần, bạn có quyền bảo lưu thời gian đóng BHXH để khi có điều kiện thì tiếp tục tham gia BHXH cho đủ số năm còn thiếu để đủ điều kiện hưởng lương hưu.
Nhiều chuyên gia nhận định chính lương hưu mới là chỗ dựa vững chắc cho người lao động khi về già. Bên cạnh BHXH, các sản phẩm bảo hiểm hưu trí tự nguyện của công ty bảo hiểm nhân thọ cũng là giải pháp giúp tuổi nghỉ hưu thêm an nhàn.
Chúng ta không thể dự đoán được mọi thứ xảy ra trong tương lai, nhưng chúng ta có thể chuẩn bị tốt cho bản thân mình khi về già bằng cách lao động và tích lũy, trong đó có cách tích lũy bằng cách tính lương hưu bảo hiểm và tham gia bảo hiểm hưu trí tự nguyện ngay từ sớm.
Tham khảo thêm
- Bí quyết nghỉ hưu sớm ở tuổi 40 mà bạn không nên bỏ qua
- Nên làm gì để chuẩn bị cho tuổi hưu an nhàn?
- Điểm danh các loại hình bảo hiểm nhân thọ thông dụng nhất hiện nay
Hãy theo dõi những bài viết tiếp theo để cập nhật thêm thông tin hữu ích về lương hưu và bảo hiểm xã hội!
