Bụng to ở trẻ sơ sinh là một trong những hiện tượng mà nhiều bậc cha mẹ thường xuyên lo lắng. Vấn đề này có thể liên quan đến hai trường hợp: đây có thể là một phần trong quá trình phát triển bình thường của bé hoặc có thể là một dấu hiệu nguy hiểm liên quan đến các bệnh lý tiêu hóa. Vậy khi phát hiện bé có dấu hiệu bụng to, các bậc phụ huynh cần xử trí như thế nào? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
1. Thế Nào Là Bụng To?
Định Nghĩa Bụng To
Bụng to ở trẻ sơ sinh không có một định nghĩa chính xác cụ thể. Tuy nhiên, một số định nghĩa có thể được ghi nhận gồm:
- Sự gia tăng kích thước thực tế của bụng.
- Sự thay đổi có thể đo lường được về chu vi bụng.
- Một dấu hiệu rõ ràng về bụng to: khi thành bụng nằm trên một mặt phẳng cao hơn so với mỏm mũi kiếm xương ức của trẻ sơ sinh đang nằm ngửa.
Chứng bụng to có thể liên quan đến các nguyên nhân sinh lý bình thường hoặc do nhiều tình trạng sức khỏe khác nhau, đặc biệt là các bệnh lý tiêu hóa.
2. Khi Nào Bụng To Là Sinh Lý?
Hiện Tượng Tự Nhiên
Bụng to ở trẻ là hiện tượng tự nhiên khi ngoài dấu hiệu này, trẻ không có các dấu hiệu bất thường nào khác và phát triển khỏe mạnh, tăng cân phù hợp với tuổi, không quấy khóc, háu ăn khi đến bữa, và ngủ ngon. Một số nguyên nhân sinh lý dẫn đến hiện tượng bụng to ở trẻ có thể bao gồm:
2.1 Do Trẻ Bú No
Bụng to ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ sơ sinh, thường là một hiện tượng sinh lý bình thường. Sau khi bú no, bụng của bé thường căng lên. Tuy nhiên, giữa các lần cho bú, bụng của bé sẽ mềm, không căng cứng, cho thấy đây chỉ là hiện tượng bình thường.
2.2 Do Cấu Trúc Ruột Của Trẻ
Cấu trúc ruột của trẻ em thường dài hơn so với kích thước ổ bụng. Điều này, cộng với phần cơ thành bụng chưa phát triển hoàn toàn, có thể dẫn đến hiện tượng bụng to. Cha mẹ không cần lo lắng nếu là nguyên nhân sinh lý, vì theo thời gian, sự phát triển chiều cao của trẻ sẽ nhanh hơn sự tăng trưởng của ruột, vì vậy bụng sẽ trở lại kích thước bình thường.
3. Cách Nhận Biết Bụng To Ở Trẻ Là Do Sinh Lý
Bụng to ở trẻ sơ sinh là do sinh lý khi hoạt động tiêu hóa diễn ra bình thường. Bạn có thể nhận biết sự bình thường này thông qua việc quan sát phân của bé:
- Trẻ bú sữa mẹ: Phân thường có độ lỏng, sệt, màu hoa cà hoặc hoa cải, và trẻ sẽ đi ngoài khoảng 3 - 4 lần/ngày.
- Trẻ bú sữa công thức: Phân thường rắn và tần suất đi ngoài thấp, trung bình trẻ đi ngoài mỗi 1 - 2 ngày/lần.
Nếu trẻ không có các dấu hiệu bất thường như quấy khóc, chán ăn, đầy bụng thì ba mẹ không cần quá lo lắng về hiện tượng bụng phình to.
4. Khi Nào Bụng To Là Do Bệnh Lý?
Mặc dù bụng to ở trẻ sơ sinh có thể là hiện tượng tự nhiên, nhưng không phải lúc nào tình trạng này cũng vô hại. Một số tình trạng bụng to có thể là dấu hiệu của bệnh lý tiêu hóa. Ba mẹ cần chú ý đến một số vấn đề sau:
4.1 Có Thêm Triệu Chứng Tiêu Hóa Không?
Nếu trẻ có triệu chứng như buồn nôn nhiều lần, đây có thể là dấu hiệu rối loạn chuyển hóa đường ruột. Nếu bụng của trẻ chướng, mềm kèm theo âm ruột, thường là lành tính. Ngược lại, nếu bụng săn chắc, không có tiếng ruột, da căng và đổi màu, đây có thể là dấu hiệu nghiêm trọng cần được can thiệp ngay lập tức.
4.2 Có Các Triệu Chứng Toàn Thân Liên Quan Không?
Nếu bụng to đi kèm với nhịp tim nhanh, thở nhanh, hoặc nhiệt độ cơ thể không ổn định, nguyên nhân có thể liên quan đến nhiễm trùng. Việc đánh giá tình trạng trẻ nên bao gồm kiểm tra nhiễm trùng ngoài việc đánh giá thêm hệ tiêu hóa.
4.3 Tình Trạng Phân Của Bé Như Thế Nào?
Nếu trẻ chưa đi tiêu trong khoảng 12 đến 24 giờ, cha mẹ nên nghĩ đến khả năng táo bón. Nếu trẻ sơ sinh được vài ngày tuổi và chưa bao giờ đi tiêu phân thì cần nghĩ đến tắc ruột. Nếu trẻ có phân gần đây, cần đánh giá chất lượng và sự hiện diện của máu trong phân.
5. Một Số Nguyên Nhân Bệnh Lý Thường Gặp Gây Ra Bụng To
Khi bụng to ở trẻ là một bệnh lý, bé có thể đang gặp phải một trong những bệnh sau:
- Đầy bụng, chướng bụng, khó tiêu: Dấu hiệu thường gặp bao gồm chán ăn, khó chịu, nôn ói, bụng phình to, đi phân lỏng.
- Bệnh phình đại tràng ở trẻ sơ sinh: Dấu hiệu: bụng trẻ căng cứng, sau sinh 24h mà không thấy trẻ đi phân su.
- Các nguyên nhân khác: Dị ứng thực phẩm, bệnh Hirschsprung, bướu gan, bướu WILMS (bướu nguyên bào thận).
Có thể nói, bụng to ở trẻ sơ sinh, đặc biệt là trẻ dưới 6 tháng tuổi, thường là hiện tượng tự nhiên trong quá trình tăng trưởng. Tuy nhiên, nếu bé có những dấu hiệu bất thường khác ngoài bụng to, cha mẹ cần đưa bé đến bác sĩ để có phương pháp điều trị phù hợp.
Để đặt lịch khám tại viện, quý khách vui lòng bấm số
HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp
TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi.
Xem Thêm:
- Bụng to ở trẻ nhỏ (bụng cóc): Những điều cần biết
- Nôn trớ sau ăn, ợ hơi: Đề phòng trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ em
- Nhận biết cơn đau bụng ở trẻ sơ sinh
Hy vọng bài viết này đã giúp bạn có cái nhìn rõ hơn về tình trạng bụng to ở trẻ sơ sinh và cách nhận biết khi nào cần can thiệp y tế. Hãy luôn theo dõi sức khỏe của trẻ và không ngần ngại tìm kiếm sự giúp đỡ từ bác sĩ khi cần thiết.
