Người tham gia bảo hiểm xã hội sẽ được hưởng chế độ bảo hiểm xã hội 1 lần khi đáp ứng đủ các điều kiện theo quy định. Vậy bảo hiểm xã hội một lần là gì? Cách tính mức hưởng khi người lao động rút như thế nào? Mời bạn hãy cùng EBH tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
1. Bảo hiểm xã hội 1 lần là gì?
Bảo hiểm xã hội 1 lần là một chế độ an sinh do Nhà nước đề ra để hỗ trợ cho những người lao động tham gia bảo hiểm bắt buộc và người dân tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện. Khi có yêu cầu và đủ điều kiện, người tham gia sẽ được rút bảo hiểm 1 lần.
Chế độ BHXH 1 lần là một trong những quyền lợi mà người lao động có thể nhận được khi tham gia
bảo hiểm xã hội. Đây là một cách để người lao động sử dụng số tiền bảo hiểm của mình theo ý muốn, thay vì phải chờ đến tuổi nghỉ hưu để hưởng lương hưu hàng tháng.
1.1 Trường hợp được hưởng BHXH 1 lần
Theo Điểm a, b, Khoản 1, Điều 8, Nghị định 115/2015/NĐ-CP và Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, để hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần, người lao động phải thuộc một trong các trường hợp sau:
- Đủ tuổi hưởng lương hưu nhưng chưa đủ 20 năm đóng BHXH (theo Khoản 3, Điều 54 Luật BHXH 2014).
- Lao động nữ hoạt động chuyên trách hoặc không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn đã đủ tuổi nghỉ hưu mà khi nghỉ việc chưa đủ 15 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện.
- Ra nước ngoài để định cư.
- Người mắc bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế.
- Công an, bộ đội khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu.
- Người tham gia BHXH bắt buộc sau 01 năm nghỉ việc hoặc tham gia BHXH tự nguyện sau 01 năm không tiếp tục đóng mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH (theo Điều 1 Nghị quyết 93/2015/QH13).
Người tham gia BHXH thuộc một trong các trường hợp trên có thể gửi yêu cầu đến cơ quan BHXH nơi bạn tham gia đóng BHXH để nhận BHXH 1 lần.
1.2 Trường hợp không được nhận bảo hiểm xã hội 1 lần ngay
Người lao động tham gia BHXH bắt buộc và thuộc 04 trường hợp sau sẽ không được nhận BHXH một lần:
- Người lao động nghỉ việc chưa đủ 1 năm khi không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện.
- Người lao động đủ tuổi nghỉ hưu và đủ 20 năm đóng BHXH sẽ không được nhận BHXH 1 lần mà sẽ được hưởng lương hưu theo quy định.
- Người lao động mắc bệnh nhưng không phải bệnh hiểm nghèo.
- Người lao động không chứng minh được đang định cư ở nước ngoài, trừ trường hợp đáp ứng điều kiện khác quy định tại Khoản 1, Điều 60, Luật Bảo hiểm xã hội 2014.
Vì vậy, không phải tất cả người tham gia BHXH đều được hưởng BHXH 1 lần; người tham gia thuộc 1 trong 4 trường hợp đã nêu khi gửi yêu cầu đến cơ quan BHXH sẽ không được giải quyết hồ sơ và thủ tục hưởng BHXH 1 lần.
1.3 Cách tính số tiền bảo hiểm xã hội 1 lần
Số tiền bảo hiểm xã hội 1 lần được tính dựa trên số năm đã đóng BHXH và mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH, theo Khoản 4 Điều 19 Thông tư số 59/2015/TT-BLĐTBXH. Công thức tính như sau:
Mức hưởng = (1,5 x Mbqtl x Thời gian đóng BHXH trước năm 2014) + (2 x Mbqtl x Thời gian đóng BHXH sau năm 2014)
Trong đó:
- Mbqtl là mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH được tính bằng công thức:
- Mbqtl = (Số tháng đóng BHXH x Tiền lương tháng đóng BHXH x Mức điều chỉnh hàng năm) / (Tổng số tháng đóng BHXH).
Thời gian đóng BHXH có tháng lẻ thì từ 01 - 06 tháng được tính là ½ năm, từ 07 - 11 tháng được tính là 01 năm. Trường hợp tính đến trước 01/01/2014, nếu thời gian đóng BHXH có tháng lẻ thì những tháng lẻ đó được chuyển sang giai đoạn đóng BHXH từ 01/01/2014 trở đi.
Nếu chưa đóng đủ 1 năm, mức hưởng sẽ bằng số tiền đã đóng và mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương. Mức hưởng khi rút BHXH 1 lần không bao gồm số tiền Nhà nước hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện, trừ trường hợp bị bệnh hiểm nghèo.
2. Cách rút tiền bảo hiểm xã hội 1 lần
Để rút tiền BHXH 1 lần, bạn cần thực hiện các bước sau:
Bước 1: Kiểm tra điều kiện
Xác định xem bạn có thuộc đối tượng được hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần hay không bằng cách tham khảo các điều kiện và trường hợp đã nêu ở phần 1 của bài viết.
Bước 2: Chuẩn bị hồ sơ
Hồ sơ hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần bao gồm các giấy tờ sau:
- Sổ BHXH: Bản chính kèm bản photo.
- Đơn đề nghị hưởng BHXH 1 lần: theo mẫu 14-hsb.
- Thẻ chứng minh nhân dân hoặc căn cước công dân để đối chiếu thông tin.
Ngoài ra, tùy theo trường hợp cụ thể của bạn, bạn có thể cần cung cấp thêm một số giấy tờ khác, chẳng hạn như:
- Giấy xác nhận của cơ quan có thẩm quyền về việc thôi quốc tịch Việt Nam, hộ chiếu do nước ngoài cấp, thị thực của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp, giấy tờ xác nhận về việc đang làm thủ tục nhập quốc tịch nước ngoài, hoặc giấy tờ xác nhận hoặc thẻ thường trú, cư trú có thời hạn từ 05 năm trở lên của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp (đối với người ra nước ngoài để định cư).
- Trích sao hồ sơ bệnh án (đối với người mắc bệnh nguy hiểm đến tính mạng).
Bước 3: Nộp hồ sơ
Nộp hồ sơ tại cơ quan BHXH quận, huyện hoặc cơ quan BHXH tỉnh tại nơi cư trú. Bạn có thể nộp hồ sơ tại nơi thường trú hoặc tạm trú mà không cần nộp hồ sơ tại nơi đóng BHXH. Bạn cũng có thể nộp hồ sơ qua giao dịch điện tử hoặc qua dịch vụ bưu chính công ích.
Bước 4: Chờ nhận quyết định
Thời gian giải quyết hồ sơ hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần tối đa là 10 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ. Cơ quan BHXH có trách nhiệm giải quyết và tổ chức chi trả cho người lao động. Trường hợp không giải quyết thì cơ quan BHXH phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.
Nếu người lao động đã thực hiện đầy đủ thủ tục nhưng vẫn chưa nhận được tiền, cần liên hệ với cơ quan BHXH để kiểm tra lại quá trình xử lý hồ sơ.
Bước 5: Nhận tiền bảo hiểm xã hội 1 lần
Trong vòng 05 ngày, kể từ ngày nhận được quyết định hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần, người lao động sẽ nhận được tiền qua tài khoản ngân hàng hoặc qua dịch vụ bưu chính công ích cùng bộ hồ sơ liên quan theo hình thức đã đăng ký trong hồ sơ.
2.1 Cách nhận tiền BHXH 1 lần
Người hưởng BHXH 1 lần có thể nhận tiền trợ cấp trực tiếp tại cơ quan BHXH, thông qua dịch vụ bưu chính công ích hoặc qua tài khoản ngân hàng.
Nếu đăng ký nhận tiền qua ATM, cơ quan BHXH sẽ chuyển tiền vào số tài khoản đã đăng ký (không nhất thiết phải là số thẻ ATM của người đăng ký hưởng).
Trong trường hợp đăng ký lãnh tiền trực tiếp, khi đến cơ quan BHXH, bạn cần mang theo giấy hẹn và căn cước công dân để được hỗ trợ chi trả theo quy định.
Người hưởng có thể ủy quyền cho người khác nhận BHXH 1 lần bằng cách:
- Nộp giấy ủy quyền (mẫu số 13-HSB) hoặc hợp đồng ủy quyền cho cơ quan BHXH hoặc cơ quan Bưu điện nơi chi trả.
- Xuất trình thẻ CMND/CCCD cho cán bộ hỗ trợ.
- Nhận tiền và ký nhận trên danh sách chi trả hoặc giấy nhận tiền.
Kết luận
Trên đây là những cập nhật và chia sẻ từ
Bảo hiểm xã hội điện tử EBH. Hy vọng những thông tin này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bảo hiểm xã hội 1 lần. Nếu bạn có thêm câu hỏi liên quan, xin vui lòng liên hệ với EBH hoặc bạn cũng có thể liên hệ với BHXH Việt Nam qua số tổng đài 1900 9068 để được hỗ trợ.
Tài Phạm - EBH
